خلیج فارس: تفاوت بین نسخه‌ها
(ایجاد صفحه خالی) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | '''خلیج فارس''' ('''شاخاب پارس''' یا '''دریای پارس''')، نام آبراهی پراهمیت در [[آسیای غربی]] و [[منطقه خاورمیانه]] است که در امتداد [[دریای عمان]] و در میان [[ایران]] و [[شبه‌جزیره عربستان]] قرار دارد. | ||
| + | |||
| + | مساحت خلیج فارس ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است،[http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&ID=166&Sub=164] طول آن حدود ۹۰۰ کیلومتر و عرض متوسط آن ۲۵۰ کیلومتر است و پس از [[خلیج مکزیک]] و [[خلیج هادسون]] سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق [[تنگه هرمز]] و دریای عمان به [[اقیانوس هند]] و [[دریای عرب]] راه دارد، و از غرب به [[دلتای رودخانه|دلتای]] رودخانه [[اروندرود]]، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ [[دجله]] و [[فرات]] و پیوستن رود [[کارون]] به آن است، ختم می‌شود.[http://www.hamshahrionline.ir/news-101174.aspx] | ||
| + | |||
| + | هشت کشور در اطراف خلیج فارس قرار دارند. کشورهای [[ایران]]، [[عمان]]، [[عراق]]، [[عربستان سعودی]]، [[کویت]]، [[امارات متحده عربی]]، [[قطر]] و [[بحرین]] در کناره خلیج فارس هستند. در این میان سواحل شمالی خلیج فارس تماماً در [[مرزهای ایران|جغرافیای سیاسی ایران]] قرار دارند. به سبب وجود منابع سرشار [[نفت]] و [[گاز]] در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی بشمار می‌آید. | ||
| + | |||
| + | نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت خلیج فارس یا دریای پارس بوده‌است. همچنین در تمام سازمان‌های بین‌المللی نام رسمی این خلیج، «خلیج فارس» است اما برخی از کشورهای عربی در دهه‌های اخیر آن را خلیج عربی یا به سادگی، خلیج می‌نامند. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | == تاریخچه پیدایش خلیج فارس == | ||
| + | زمین‌شناسان معتقدند که در حدود پانصد هزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده به‌طوری‌که تا اواخر دوره سوم [[زمین‌شناسی]] بیشتر جلگه‌های برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوه‌های زاگرس در زیر آب بوده‌اند. | ||
| + | |||
| + | از آخرین تغییرات خلیج فارس، این بوده که این خلیج، طی دوران آخرین [[عصر یخبندان]] (حدود ۷۰ تا ۱۱ هزار سال پیش) که آب‌وهوای زمین سردتر بوده و یخسارهای قطبی و یخچال‌های کوهستانی گسترش یافته‌اند، و در نتیجه به دلیل جذب آب اقیانوس‌ها به یخسارهای قطبی و گسترش آن‌ها، آب اقیانوس‌ها و دریاها در طی این دوران پایین رفته‌است (به‌طور میانگین ۱۲۰ متر). در این مدت، جایی که امروزه به نام خلیج فارس می‌شناسیم، وجود نداشته و به صورت گودالی بسیار بزرگ بوده که رودخانه پهناور [[اروندرود]] به آن می‌ریخته و در عمیق‌ترین بخش‌های آن، دریاچه‌ها و برکه‌هایی وجود داشته‌اند؛ برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که احتمالاً تمدنی در آن مناطق شکل گرفته، که با ورود و بالاآمدن سطح آب در خلیج فارس، بقایای آن به زیر آب رفته‌است. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۲۷
خلیج فارس (شاخاب پارس یا دریای پارس)، نام آبراهی پراهمیت در آسیای غربی و منطقه خاورمیانه است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه‌جزیره عربستان قرار دارد.
مساحت خلیج فارس ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است،[۱] طول آن حدود ۹۰۰ کیلومتر و عرض متوسط آن ۲۵۰ کیلومتر است و پس از خلیج مکزیک و خلیج هادسون سومین خلیج بزرگ جهان بشمار می‌آید. خلیج فارس از شرق از طریق تنگه هرمز و دریای عمان به اقیانوس هند و دریای عرب راه دارد، و از غرب به دلتای رودخانه اروندرود، که حاصل پیوند دو رودخانهٔ دجله و فرات و پیوستن رود کارون به آن است، ختم می‌شود.[۲]
هشت کشور در اطراف خلیج فارس قرار دارند. کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین در کناره خلیج فارس هستند. در این میان سواحل شمالی خلیج فارس تماماً در جغرافیای سیاسی ایران قرار دارند. به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی بشمار می‌آید.
نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت خلیج فارس یا دریای پارس بوده‌است. همچنین در تمام سازمان‌های بین‌المللی نام رسمی این خلیج، «خلیج فارس» است اما برخی از کشورهای عربی در دهه‌های اخیر آن را خلیج عربی یا به سادگی، خلیج می‌نامند.
تاریخچه پیدایش خلیج فارس
زمین‌شناسان معتقدند که در حدود پانصد هزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده به‌طوری‌که تا اواخر دوره سوم زمین‌شناسی بیشتر جلگه‌های برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوه‌های زاگرس در زیر آب بوده‌اند.
از آخرین تغییرات خلیج فارس، این بوده که این خلیج، طی دوران آخرین عصر یخبندان (حدود ۷۰ تا ۱۱ هزار سال پیش) که آب‌وهوای زمین سردتر بوده و یخسارهای قطبی و یخچال‌های کوهستانی گسترش یافته‌اند، و در نتیجه به دلیل جذب آب اقیانوس‌ها به یخسارهای قطبی و گسترش آن‌ها، آب اقیانوس‌ها و دریاها در طی این دوران پایین رفته‌است (به‌طور میانگین ۱۲۰ متر). در این مدت، جایی که امروزه به نام خلیج فارس می‌شناسیم، وجود نداشته و به صورت گودالی بسیار بزرگ بوده که رودخانه پهناور اروندرود به آن می‌ریخته و در عمیق‌ترین بخش‌های آن، دریاچه‌ها و برکه‌هایی وجود داشته‌اند؛ برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که احتمالاً تمدنی در آن مناطق شکل گرفته، که با ورود و بالاآمدن سطح آب در خلیج فارس، بقایای آن به زیر آب رفته‌است.
